Εάν έχεις δουλέψει έστω και μια φορά στη ζωή σου, έχεις νιώσει σε κάποιο βαθμό το εργασιακό στρες. Κι αυτό γιατί όλες οι δουλειές έχουν τις δικές τους απαιτήσεις -ακόμη κι αν αγαπάς αυτό που κάνεις. Το εργασιακό στρες σε μικρό χρονικό διάστημα είναι συνηθισμένο φαινόμενο, και μπορεί να προέρχεται από ένα χρονοδιάγραμμα μέχρι ένα πρόβλημα που δεν ανέμενες. Τι γίνεται όμως όταν το εργασιακό στρες γίνεται χρόνιο;
Δυστυχώς, το χρόνιο εργασιακό στρες δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο φαινόμενο. Αμερικανική έρευνα του 2012 έδειξε ότι το 65% των ερωτηθέντων ανέφεραν ως πηγή χρόνιου στρες τη δουλειά τους, ενώ παρόμοια έρευνα τον επόμενο χρόνο έδειξε ότι μόλις το 36% των εργαζομένων δήλωσαν πως η εταιρεία που εργάζονται τους παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για αντιμετώπιση του στρες.
Οι κυριότερες πηγές του εργασιακού στρες
Αν και μπορεί αν προέρχεται από οτιδήποτε, το εργασιακό στρες εμφανίζεται κυρίως λόγω κάποιων συγκεκριμένων καταστάσεων:
- Χαμηλός μισθός
- Υπερβολικός φόρτος εργασίας
- Ελάχιστα περιθώρια εξέλιξης / ανέλιξης
- Εργασία στην οποία ο εργαζόμενος δεν βρίσκει νόημα
- Έλλειψη υποστήριξης από το άμεσο περιβάλλον
- Έλλειψη επιρροής στις αποφάσεις που σχετίζονται με τη δουλειά
- Αντικρουόμενες απαιτήσεις ή ασάφεια στις απαιτήσεις της δουλειάς
Συμπτώματα εργασιακού στρες
Εάν το άτομο δεν μπορεί να ελέγξει το στρες, το δεύτερο μπορεί να επηρεάσει την υγεία αλλά και την ποιότητα ζωής του.
Σε μικρές περιόδους, το εργασιακό στρες μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, στομαχόπονο, διαταραχές στον ύπνο, οξυθυμία και δυσκολία συγκέντρωσης. Όταν το στρες είναι χρόνιο, μπορεί να προκαλέσει άγχος, αϋπνία, υψηλή πίεση και αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Μπορεί επίσης να συμβάλει σε κατάθλιψη, παχυσαρκία και καρδιακά προβλήματα. Δυστυχώς, τα άτομα που αντιμετωπίζουν συνεχόμενο εργασιακό στρες μπορεί να αυξήσουν το φαγητό τους, να τρέφονται με ανθυγιεινά φαγητά, να ξεκινήσουν ή να αυξήσουν το κάπνισμα, να καταφύγουν στο αλκοόλ κλπ.
Αντιμετώπιση εργασιακού στρες
Κράτησε σημειώσεις: Χρησιμοποίησε ένα ημερολόγιο για 1-2 εβδομάδες και κατέγραψε τις πιο στρεσογόνες καταστάσεις σου, όπως επίσης και το πως αντιδράς σε αυτές. Με λεπτομέρειες που να περιλαμβάνουν τις σκέψεις σου, τα αισθήματα σου και πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον, τους ανθρώπους, τις περιστάσεις αλλά και την αντίδραση σου. Ύψωσες τη φωνή σου; Πήρες ένα σνακ από τη μηχανή; Πήγες βόλτα; Με αυτό τον τρόπο θα βρεις κοινά στοιχεία σχετικά με τις στρεσογόνες καταστάσεις και το πως αντιδράς σε αυτά. Εντόπισε το πρόβλημα.
Ανέπτυξε υγιείς αντιδράσεις: Αντικατέστησε τις ανθυγιεινές σου αντιδράσεις με υγιείς. Για παράδειγμα, αντιμετώπισε το στρες με άσκηση -η οποία είναι ιδανική για αποβολή του στρες. Η Yoga επίσης. Ακόμη, ξεκινά τα παλιά σου χόμπι ή ανακάλυψε καινούρια. Διάβασε ένα βιβλίο. Παίξε ένα παιχνίδι. Φτιάξε τις ώρες ύπνου σου και άσε τον εαυτό σου να ξεκουραστεί όσο χρειάζεται.
Επαναφορτίσου: Για να αποφύγεις τις χρόνιες συνέπειες του εργασιακού στρες, φρόντισε να επαναφέρεις τον εαυτό σου στο σημείο που ήταν πριν επέλθει το στρες. Αυτό σημαίνει να ‘σβήνεις’ από τη δουλειά με περιόδους όπου ούτε εργάζεσαι, ούτε σκέφτεσαι τη δουλειά. Χρησιμοποίησε λοιπόν την άδεια σου αναλόγως.
Δημιούργησε σύνορα: Στο σημερινό διαδικτυακό κόσμο, μπορείς να είσαι διαθέσιμος 24/7, κι αυτό είναι δύσκολο. Χάραξε λοιπόν κάποιες γραμμές και διαχώρισε την προσωπική από την επαγγελματική σου ζωή. Για παράδειγμα, μην κοιτάζεις τα email σου μετά το απόγευμα, ή μην απαντάς το τηλέφωνο την ώρα του δείπνου. Αν και διαφορετικές θέσεις εργασίας απαιτούν διαφορετικές προσεγγίσεις στη σχέση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, κάποιες λογικές γραμμές μπορούν να μειώσουν το εργασιακό στρες.
Μίλα στον/στην Υπεύθυνο: Οι υγιείς υπάλληλοι είναι πιο παραγωγικοί, έτσι ο/η μάνατζερ σου θα θέλει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον που βοηθά στην παραγωγικότητα. Μια ανοικτή συζήτηση (η οποία δεν θα αναλωθεί σε παράπονα αλλά σε τρόπους αντιμετώπισης των στρεσογόνων καταστάσεων) είναι αυτό που πρέπει να στοχεύσεις.
Ζήτα βοήθεια: Η βοήθεια από άτομα που εμπιστεύεσαι, είτε ανήκουν στο φιλικό είτε στο οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα σου να ελέγχεις το στρες. Ωστόσο, εάν το πρόβλημα συνεχιστεί, ίσως είναι καλό να επισκεφθείς έναν ειδικό.
Να θυμάσαι: Το χρόνιο εργασιακό στρες δεν είναι κάτι που πρέπει να αγνοήσεις.
*Τα συμπτώματα και τα βήματα αντιμετώπισης αναφέρονται στην επίσημη σελίδα της Ένωσης Ψυχολόγων Αμερικής (apa.org).
