Ο έγκριτος καθηγητής στρατηγικής και επιχειρηματικότητας στο London Business School, Κώστας Μαρκίδης, μας μιλά σε μια αποκλειστική συνέντευξη λίγες μέρες πριν την ομιλία του στο ανοιχτό αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας στο πλαίσιο της σειράς ομιλιών Life Changing Ideas
Πόσο αποτελεσματικά αντιμετωπίζουν οι καθιερωμένοι οργανισμοί τον μετασχηματισμό (disruption);
Βραχυπρόθεσμα, δεν ανταποκρίνονται αρκετά γρήγορα ή αρκετά αποτελεσματικά. Περιορίζονται από τα κληροδοτημένα συστήματα τους, την κουλτούρα τους και τον φόβο. Όμως τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι τείνουν τελικά να πράττουν το σωστό. Μόλις εκτιμήσουν ότι ο μετασχηματισμός είναι εδώ για να μείνει και ότι η ίδια η επιβίωσή τους εξαρτάται από το να βρουν την κατάλληλη απάντηση, τότε βάζουν όλη την ενέργεια και τους πόρους τους για να το πετύχουν. Ένα καλό παράδειγμα είναι η Microsoft. Για είκοσι χρόνια (1994-2014), ήταν ανίκανοι να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο Διαδίκτυο ή στο cloud computing. Αλλά έχουν μεταβληθεί υπό την Satya Nadella κατά την περίοδο 2014-2020. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για την Wal Mart όσον αφορά την αντίδρασή της στον μετασχηματισμό της Amazon. Φυσικά, όσο πιο ριζοσπαστικός είναι ο μετασχηματισμός, τόσο πιο δύσκολη είναι η ανταπόκριση σε αυτόν.
Πως χειρίζονται οι νέοι οργανισμοί/εταιρείες τον μετασχηματισμό;
Οι νεότεροι οργανισμοί τείνουν να είναι πιο ευέλικτοι, αλλά δεν έχουν τους πόρους ή την άνεση που διαθέτουν οι μεγαλύτεροι οργανισμοί. Αυτό σημαίνει πως παρά το ότι οι νεότεροι οργανισμοί θα ανταποκριθούν πιο γρήγορα στο μετασχηματισμό, οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα επιβιώσουν για πολύ. Και πάλι, πολλά εξαρτώνται από το πόσο ριζοσπαστικός ή σοβαρός είναι ο μετασχηματισμός. Όσο πιο ριζοσπαστικός, τόσο πιο δύσκολη είναι η αντίδραση σε αυτόν.
Τι σημαίνει “νέα πραγματικότητα συνεχούς μετασχηματισμού”;
Οι εταιρείες έρχονταν αντιμέτωπες με το μετασχηματισμό καθ ‘όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Αλλά στο παρελθόν, μια εταιρεία θα είχε 20-30 χρόνια αδιάλειπτης ειρήνης και ησυχίας για να απολαύσει τα οφέλη της επιτυχούς ανταπόκρισης της πριν να την πλήξει ξανά ένας νέος μετασχηματισμός. Σήμερα, οι εταιρείες δεν έχουν πλέον αυτήν την πολυτέλεια. Πριν να έχουν την ευκαιρία να ανταποκριθούν σε ένα μετασχηματισμό τις χτυπά ένας νέος. Πριν να ολοκληρώσουν το ταξίδι της μεταμόρφωσης, πρέπει να ξεκινήσουν μένα άλλο. Αυτό είναι το «νέο φυσιολογικό» σήμερα, που σημαίνει ότι ο μετασχηματισμός είναι εδώ για να μείνει. Δεν είναι πλέον ασυνήθιστο να έχουμε τον ένα μετασχηματισμό μετά τον άλλο.
Πως μπορούμε να προετοιμάσουμε τον οργανισμό μας για την νέα πραγματικότητα;
Πρέπει να αναφέρω ότι έχω γράψει ένα νέο βιβλίο για ακριβώς αυτήν την ερώτηση, οπότε είναι δύσκολο να το συνοψίσουμε σε μια παράγραφο! Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν οι εταιρείες είναι να δημιουργήσουν μια «μόνιμη» αίσθηση επείγοντος στον οργανισμό – ουσιαστικά μια μόνιμη αίσθηση ανησυχίας με το status quo, ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένες είναι. Το δεύτερο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να πείσουν τους ανθρώπους τους ότι ο μετασχηματισμός δεν αποτελεί απλά μια απειλή αλλά και μια ευκαιρία. Αυτό δημιουργεί θετική ενέργεια στον οργανισμό και επιτρέπει στην ανώτατη διοίκηση να σκεφτεί στρατηγικά τους τρόπους ανταπόκρισής της. Φυσικά, είναι ένα πράγμα να το πούμε στους ανθρώπους μας και άλλο πράγμα να τους πείσουμε πραγματικά!
Το τρίτο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να θεσμοθετήσουν στο DNA του οργανισμού τις καθημερινές συμπεριφορές των υπαλλήλων που δημιουργούν ευκινησία και επιτρέπουν την ανταπόκριση στον όποιο μετασχηματισμό και οποτεδήποτε συμβεί αυτός. και πάλι, πράγμα εύκολο να το πούμε παρά να το κάνουμε, αφού απαιτεί να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα εμπιστοσύνης και ψυχολογικής ασφάλειας που θα επιτρέπει στους υπαλλήλους να ενεργούν με αυτονομία και να πειραματίζονται με τις ιδέες τους. Λίγες εταιρείες είναι πρόθυμες να το κάνουν αυτό και οι περισσότερες που προσπαθούν, αποτυγχάνουν.
Το τέταρτο πράγμα που πρέπει να κάνουν είναι να εφαρμόσουν μια διαδικασία που να επιτρέπει στον οργανισμό να αναπτύξει γρήγορα μια στρατηγική απάντηση που όχι μόνο να υπερασπίζεται τον μετασχηματισμό, αλλά να του επιτίθεται και να τον εκμεταλλεύεται. Δεδομένου ότι καμία ανταπόκριση δεν θα είναι τέλεια από την αρχή, ο οργανισμός πρέπει να έχει την κουλτούρα που να ενθαρρύνει τον πειραματισμό, τη μάθηση και τις γρήγορες προσαρμογές. Υπάρχουν και άλλα πράγματα που πρέπει να κάνουν οι εταιρείες, αλλά αυτά τα τέσσερα είναι τα πιο σημαντικά.
Τι είδους ηγεσία απαιτείται για την αντιμετώπιση του μετασχηματισμού και της κρίσης; Πώς μπορεί να παρακινήσει και να καθοδηγήσει τους ανθρώπους της;
Η πραγματική ηγεσία φαίνεται στους δύσκολους καιρούς. Όταν η θάλασσα είναι ήρεμη όλοι μπορούν να σαλπάρουν τη βάρκα. Όταν όμως υπάρχει τρικυμία και θαλασσοταραχή, όταν τα κύματα είναι 5 μέτρα ψηλά, τότε μόνο ένας καλός καπετάνιος μπορεί να την οδηγήσει.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης χρειάζεται ένας ηγέτης που να μπορεί να σκεφτεί ήρεμα και στρατηγικά για την επιχείρηση και να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης το οποίο να μην είναι παρορμητική αντίδραση στις βραχυπρόθεσμες πιέσεις στις οποίες υπόκειται ο οργανισμός. Ένας ηγέτης που δεν πανικοβάλλεται και προβάλλει ηρεμία και αυτοπεποίθηση στους υπαλλήλους του, που δεν φοβάται να κάνει τις δύσκολες και απαραίτητες στρατηγικές επιλογές, ανεξαρτήτως του πόσο επώδυνες μπορεί να είναι, που ηγείται στα χαρακώματα, που επιδεικνύει ειλικρίνεια και ενσυναίσθηση και όχι χάρισμα.
Ο καλύτερος τρόπος για να παρακινήσει κανείς τους ανθρώπους του είναι να τους δώσει ελπίδα – ναι, θα βγούμε από την κρίση και ναι, θα είμαστε επιτυχημένοι. Δεν αρκεί όμως να τους το πούμε μόνο! Πρέπει να δουν τα σχέδια και τις ενέργειες που θα αναπτύξουμε για να πειστούν ότι κάνουμε τα σωστά πράγματα και ότι θα επιτύχουμε να επιβιώσουμε από την κρίση.
Πως ώθησε ο COVID-19 την αλλαγή των οργανισμών;
Όπως με όλους τους μεγάλους μετασχηματισμούς, έτσι και με τον COVID-19 η αρχική απάντηση ήταν «περιμένετε και δείτε». Κανένας δεν ήξερε πόσο σοβαρή ή μακροπρόθεσμη θα ήταν αυτή η κρίση, έτσι οι εταιρείες το έπαιξαν αρχικά ασφαλείς, χωρίς να πραγματοποιούν σημαντικές αλλαγές, ελπίζοντας ότι ο ιός θα φύγει και η ζωή θα επιστρέψει γρήγορα στο φυσιολογικό. Καθώς γινόταν σαφέστερο ότι δεν ήταν ένας μια βραχυπρόθεσμος μετασχηματισμός αλλά κάτι που θα μείνει μαζί μας πολύ καιρό, οι εταιρείες άρχισαν να πραγματοποιούν ριζικές οργανωτικές αλλαγές. Πολλές από αυτές – όπως η εργασία από το σπίτι ή πιο ευέλικτες αλυσίδες εφοδιασμού ή πιο αποκεντρωμένες οργανωτικές μονάδες και λήψεις αποφάσεων – θα μείνουν μαζί μας πολύ καιρό μετά που ο COVID-19 θα σταματήσει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα.
Ποια είναι τα τρέχοντα ερευνητικά σας ενδιαφέροντα; Πείτε μας περισσότερα για το νέο σας βιβλίο.
Το νέο μου βιβλίο έχει τον τίτλο: «Οργάνωση για τη νέα κανονικότητα: Προετοιμάστε την εταιρεία σας για το ταξίδι του συνεχούς μετασχηματισμού». Περιγράφει τις πολιτικές, τις διαδικασίες και την κουλτούρα που πρέπει να εφαρμόσουν οι οργανισμοί οι οποίες θα τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν σε συνεχείς και αλληλεπικαλυπτόμενους μετασχηματισμούς. Η αναλογία που χρησιμοποιώ είναι, πώς προετοιμάζεστε να ανταποκριθείτε σε ένα λιοντάρι που ετοιμάζεται να επιτεθεί, όταν μπορείτε να δείτε στον ορίζοντα ιαγουάρους, ύαινες και λεοπάρδες να σας επιτίθενται επίσης από διαφορετικές κατευθύνσεις;
Ενδιαφέρομαι επίσης για το θέμα της εκτέλεσης της στρατηγικής και το επόμενο βιβλίο μου θα ασχοληθεί με αυτό το θέμα. Πιο συγκεκριμένα, πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όχι μόνο θα αναπτύξουμε μια καλή στρατηγική αλλά και ότι ο οργανισμός θα την εφαρμόζει σωστά. Μελετώ επίσης πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνολογίες της κοινωνικής εποχής, καθώς και νέα, μετασχηματιστικά επιχειρηματικά μοντέλα για την επίλυση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων (όπως φτώχεια, υποσιτισμός, ασθένειες, εγκλήματα εντός της πόλης και κλιματική αλλαγή).
Πως βλεπετε να εξελίσσεται το επιχειρηματικό τοπίο τα επόμενα 2 χρόνια;
Πάντα λέω στους μαθητές μου ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον και ότι πρέπει να είναι επιφυλακτικοί με όποιον προσπαθεί να προβλέψει τι θα συμβεί σε έξι μήνες, πόσο μάλλον σε δύο χρόνια! Λοιπόν, προσέχω να μην κάνω προβλέψεις. Αλλά ένα πράγμα για το οποίο είμαι αρκετά σίγουρος είναι ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να ανακάμψουμε από τον COVID-19. Οι εθνικές οικονομίες χρειάζονται χρόνια (αν όχι δεκαετίες) για να ξεπεράσουν τα τραύματα που προκαλούνται από αυτή την ασθένεια και οι εταιρείες θα χρειαστούν πολύ χρόνο για να επιστρέψουν στο προ COVID-19 σημείο . Ταυτόχρονα, τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η εικονική πραγματικότητα και η συνθετική βιολογία θα συνεχίσουν να εξελίσσονται και θα έρθουν να μεταμορφώσουν ριζικά τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Δεν θα συμβεί τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά θα συμβεί.
Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα που στέλνετε στην επερχόμενη ομιλία σας στη Λευκωσία, στο Life Changing ideas;
Το κεντρικό μου μήνυμα είναι παρόμοιο με αυτό που προέρχεται από μια αρχαία κυπριακή παροιμία: «Του φρονίμου τα παιδιά, πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Οι εταιρείες δεν μπορούν να περιμένουν την κρίση ή το μετασχηματισμό να τους χτυπήσουν πριν ετοιμαστούν για αυτήν. Πρέπει να προετοιμαστούν πολύ νωρίτερα. Η ομιλία μου θα παράσχει λεπτομέρειες σχετικά με το πώς μπορούν να προετοιμαστούν για να είναι έτοιμοι στον ερχομό του όποιου μετασχηματισμού
My central message is similar to one derived from an ancient Cypriot proverb: “The child of a wise person, cooks their meal before they get hungry.” Companies cannot wait for the crisis or t.he disruption to hit them before they get ready for it. They need to prepare well in advance. My talk will provide details as to how they can prepare to be ready whatever disruption hits them.
Ποιός είναι ο Κώστας Μαρκίδης
Ο Κώστας Μαρκίδης είναι καθηγητής Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας στο London Business School. Είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους management guru στον κόσμο σε θέματα που αφορούν στην στρατηγική και στην καινοτομία. Έχει ψηφιστεί περισσότερες από μια φορά σαν ένας από τους πιο influential management thinkers στη λίστα Thinkers50. Είναι ένας διορατικός και παθιασμένος ομιλητής, με εκπληκτική σκηνική παρουσία και πλούσιο συγγραφικό έργο:
- All the Right Moves: A Guide to Crafting Breakthrough Strategy;
- Diversification, Refocusing and Economic Performance
- Fast Second
- Strategic Thinking for the Next Economy
- Strategy, Innovation and Change
- Game-Changing Strategies.
Το νέο του βιβλίο Organizing for the New Normal που πρόκειται να εκδοθεί τον Απρίλιο του 2021, μιλά για το πως μπορούν να προετοιμαστούν οι οργανισμοί για μια εποχή συνεχούς μετασχηματισμού.
Λεπτομέρειες για την Εκδήλωση
Ζωντανή Ομιλία με ταυτόχρονη ζωντανή Online μετάδοση
Ημερομηνία: 15 Οκτωβρίου
Ώρα: 19:00- 20:00
Εγγραφές: 18:45- 19:00
Χώρος: Ανοιχτό Αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Κανονισμοί COVID-19: Εφαρμόζονται τα κυβερνητικά πρωτόκολλα, πρέπει να κάθεστε στη θέση που σας έχει δοθεί, φοράτε τη μάσκα σας μέχρι να καθίσετε.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: Με το εισιτήριο που θα αγοράσετε μπορείτε είτε να λάβετε μέρος με φυσική παρουσία στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου είτε να συνδεθείτε διαδικτυακά η ώρα 19:00-20:00 για να παρακολουθήσετε την ομιλία.
Μπορείτε να βρείτε εισιτήρια εδώ
